PAMIĘTAJMY – TO LUDZIE LECZĄ LUDZI!

Organizacje reprezentujące zawody medyczne wystąpiły wspólnie do Prezydenta RP Andrzeja Dudy w sprawie propozycji Ministra Zdrowia dotyczących stawek płac minimalnych dla pracowników podmiotów leczniczych, przyjęty przez Trójstronny Zespół ds. Ochrony Zdrowia. W ocenie organizacji podpisanych pod pismem, propozycje te są nie do przyjęcia, bo utrwalają niesprawiedliwie niskie wynagrodzenia personelu medycznego. Doprowadzi to do dalszego odpływu pracowników medycznych z publicznej ochrony zdrowia, w której już dzisiaj niedobór kadry medycznej jest podstawowym problemem. Konsekwencją będzie jeszcze większe niż obecnie ograniczenie funkcjonowania publicznego lecznictwa i pogłębienie zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków, bo nie wszystkich stać będzie na leczenie odpłatne.

Ponadto sygnatariusze zwrócili się do Prezydenta RP o z prośbą o pomoc w doprowadzeniu do zmiany stanowiska Rządu w tej sprawie i do podjęcia na nowo negocjacji dotyczących płac minimalnych dla zawodów medycznych.

Organizacje zwróciły się również do Prezydenta o spotkanie, aby mogły bliżej przedstawić obecną sytuację pracowników ochrony zdrowia, zagrożenia jakie z niej wynikają i postulaty zgłaszane przez poszczególne zawody medyczne.

Warszawa, dnia 29 marca 2021 r.

Pan
Andrzej Duda
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Prezydencie,

zwracamy się do Pana, bo wiemy, że nie jest Panu Prezydentowi obojętny stan publicznej ochrony zdrowia w naszym kraju, czego wyrazem są liczne Pana inicjatywy w tym względzie, z ostatnio powołanym Funduszem Medycznym na czele.

Obawiamy się jednak, że wszystkie te działania na niewiele się zdadzą, jeśli nie rozwiąże się podstawowego problemu publicznego lecznictwa, jakim jest głęboki niedobór kadr medycznych. Kolejne miliardy złotych wydane na sprzęt, budynki, komputery itd.… nie poprawią jakości i dostępności leczenia w publicznej ochronie zdrowia, gdy zabraknie tam lekarzy, pielęgniarek, techników medycznych, diagnostów laboratoryjnych, fizjoterapeutów, farmaceutów. Nie ma jeszcze szpitali ani przychodni samoobsługowych, dlatego podstawą ochrony zdrowia są nadal ludzie, którzy służą innym, chorym ludziom. Widać to szczególnie teraz w okresie pandemii i przyznaje to nawet sam minister zdrowia, stwierdzając, że „główną barierą w prowadzeniu skutecznego leczenia (postcovidowego) są ograniczone zasoby kadrowe”. Pamiętajmy – to ludzie leczą ludzi.

Niestety, wszystko wskazuje na to, że te niedobory personelu medycznego jeszcze bardziej się pogłębią. Przyczyną jest utrzymywany od lat niezwykle niski poziom wynagrodzeń pracowników medycznych zatrudnionych w publicznym lecznictwie. Krokiem, który dawał nadzieję na zmianę
tej sytuacji było uchwalenie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Wprowadziła ona gwarantowane minimalne płace dla poszczególnych zawodów, ale pozostawiła je na tak niskim poziomie, że – w praktyce – utrwaliła biedę zamiast ją zlikwidować. Zaprotestowały przeciwko temu wszystkie związki zawodowe pracowników medycznych, co skłoniło ministra zdrowia do podjęcia – w ramach Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia – rozmów na temat zmiany poziomu tych płac. Niestety, przedstawione przez ministra propozycje są dalece niewystarczające, sprowadzają się do symbolicznego podniesienia pensji osób najmniej zarabiających, z praktycznie niezmienionym poziomem płac dla pracowników ściśle medycznych. To stwarza niebezpieczeństwo dalszego ograniczenia funkcjonowania publicznej ochrony zdrowia. Osoby, które wykonują tak odpowiedzialną pracę, posiadające – w zdecydowanej większości – wyższe wykształcenie medyczne i stale podnoszące swoje kwalifikacje, a przede wszystkim służące najwyższemu dobru, jakim jest zdrowie i życie ludzkie, nie zasługują na tak złe traktowanie. W efekcie albo zrezygnują z pracy
w publicznej ochronie zdrowia, przechodząc na stałe do sektora prywatnego, albo wyjadą z Polski, jak zrobiło to wcześniej tysiące ich koleżanek i kolegów lub zrezygnują w ogóle z wykonywania zawodu.

Ci, którzy pozostaną będą musieli „dorabiać” na dodatkowych etatach, co spowoduje, że będą stale zmęczeni i zniecierpliwieni wobec chorych, mogą popełniać więcej błędów i zaniedbywać swoje obowiązki. Pragniemy przypomnieć, że część zawodów medycznych, tj. fizjoterapeuci, diagności laboratoryjni i farmaceuci nie mieli podwyższanych wynagrodzeń przez kilka lat. Z pewnością też w wielu miejscach wybuchną na nowo protesty i strajki, bo medycy uznają, że – w ich przypadku – jest to jedyna metoda na realne podwyżki. W ten sposób jakość świadczeń medycznych w publicznej ochronie zdrowia i dostępność do nich jeszcze bardziej się zmniejszy. Z pewnością nie jest to Panu obojętne.

W związku z tym zwracamy się do Pana z prośbą o pomoc w doprowadzeniu do zmiany stanowiska Rządu w tej sprawie i do podjęcia na nowo negocjacji dotyczących w/w gwarantowanych płac minimalnych dla zawodów medycznych. Prosimy o spotkanie z przedstawicielami naszych organizacji, abyśmy mogli bliżej przedstawić obecną sytuację, zagrożenia jakie z niej wynikają i nasze postulaty.

Z wyrazami szacunku

[w oryginale odpowiednie podpisy]

– Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy

– Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych

– Krajowa Izba Fizjoterapeutów

– Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych

– Naczelna Izba Aptekarska

– Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych

Warszawa, dnia 8.03.2021 r.

STANOWISKO
ZARZĄDU KRAJOWEGO
OGÓLNOPOLSKIEGO ZWIĄZKU ZAWODOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
Z DNIA 8 MARCA 2021 r.

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, zgromadzony na nadzwyczajnym posiedzeniu w dn. 8 marca 2021r. po zapoznaniu się z propozycją wysokości współczynników pracy w ustawie z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (tj. Dz.U. z 2020 poz. 830) przedstawioną przez Ministerstwo Zdrowia na posiedzeniu Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia w 26.02.2021r. odrzuca tę propozycję uznając ją jako wysoce niesprawiedliwą.

Z naszej analizy – wykonanej na podstawie danych zebranych, opracowanych i przekazanych przez Ministerstwo Zdrowia – wynika:

• Najwyższy wzrost wynagrodzenia (maksymalnie ok. 1164 zł) nastąpi w grupie zawodowej pielęgniarek i położnych z tytułem magistra i specjalizacją. Wynagrodzenie zasadnicze ma osiągnąć wysokość 5478 zł. W tej grupie mamy tylko 11 800 pielęgniarek i położnych.
• W grupie pielęgniarek i położnych z tytułem magistra lub specjalizacją wynagrodzenie wzrośnie do poziomu 4186 zł . Wg danych przedstawionych przez MZ byłby to wzrost o kwotę 109 zł. W tej grupie mamy około 30 000 pielęgniarek i położnych.
• W grupie pielęgniarek z licencjatem lub wykształceniem średnim wzrost wynagrodzenia wynosi… 0 zł, bo grupa ta wg danych MZ miała poziom wynagrodzeń 3893 zł, a ich wynagrodzenie zasadnicze ma obecnie wynosić 3772 zł z gwarancją nieobniżenia poziomu. To najliczniejsza grupa, bo licząca blisko 160 000 pielęgniarek i położnych.

Jednocześnie innym grupom zawodowym proponuje się wzrosty wynagrodzeń zasadniczych od 602 zł do aż 2036 zł motywując to faktem, że to „wyrównanie krzywd, gdyż pielęgniarki i położne otrzymały już znaczące podwyżki wynagrodzeń wynikające z podpisanych wcześniej Porozumień” (czyli tzw. zembalowe).

Pragniemy przypomnieć, że Porozumienia z 2015 r. i 2018 r. podpisano w trosce o zapewnienie właściwego miejsca pielęgniarkom i położnym w systemie opieki zdrowotnej oraz dbając o bezpieczeństwo i jakość opieki nad pacjentami, starając się zabezpieczyć ilość wykwalifikowanych kadr na należytym poziomie oraz stwarzając warunki powodujące wzrost atrakcyjności zawodów pielęgniarki i położnej dla nowych, napływających do zawodu kadr. (preambuła Porozumienia między Ministerstwem Zdrowia, NFZ, NPRiP i OZZPiP z 23.09.2015 r.)

Uważamy, że wszyscy pracownicy ochrony zdrowia zasługują na wzrost wynagrodzeń i należy skończyć z wieloletnimi zaniedbaniami w tym zakresie.

Propozycje Ministerstwa Zdrowia dotyczące nowych wskaźników dla naszej grupy zawodowej, których wysokość spowoduje brak wzrostu wynagrodzeń u blisko 160 000 pielęgniarek i położnych, uważamy za skandaliczne i oburzające tym bardziej, że w obliczu trzeciej fali pandemii szpitale poszukują właśnie pielęgniarek i wzywają do podjęcia dodatkowej pracy.

Pytamy: czy ta propozycja Ministerstwa Zdrowia jest zachęcająca do podejmowania dodatkowej pracy? Czy jest to przejaw niezrozumienia problemu, braku zainteresowania zawodem i stwarzanie przez Ministerstwo Zdrowia zagrożenia braku realizacji świadczeń polskiemu społeczeństwu przez pielęgniarki i położne?

Domagamy się gwarantowanych wynagrodzeń zasadniczych w wysokości właściwej dla deficytowej grupy zawodowej pielęgniarek i położnych, odzwierciedlających wykształcenie, fachowość, wysiłek i wymagania psychofizyczne, odpowiedzialność, warunki i środowisko pracy.

OGÓLNOPOLSKI ZWIĄZEK ZAWODOWY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH ŻĄDA:

1. Pilnego podniesienia współczynników pracy.

Oczekujemy znaczącego podniesienia współczynników pracy dla grupy ok. 160 000 pielęgniarek i położnych. Stanowisko Związku w tym zakresie jest aktualne tak jak w piśmie Forum Związków Zawodowych z dnia 29.06.2020r. znak L.dz. FZZ IX 761/29/06/20 (podział pracowników – bez grupy lekarzy i pracowników działalności podstawowej – na nowo opisane sześć grup zawodowych z przypisaniem im współczynników pracy w przedziale od 1,3 do 1,55). Uważamy, że deficytowy pracownik z wyższym wykształceniem wchodzący do systemu ochrony zdrowia powinien otrzymać wynagrodzenie na poziomie średniej krajowej.

Należy uznać również każde inne wyższe wykształcenie w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.

2. Uznania innych czynników wartościujących pracę do ustalenia najniższego wynagrodzenia, takich jak: fachowość, odpowiedzialność, warunki psychofizyczne i warunki środowiska pracy, zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Organizacji Pracy.

W przeciwnym razie nasza grupa zawodowa uważać będzie, że są to nadal działania dyskryminujące w zakresie ustalania współczynników pracy, a zarazem jej wartości.

3. Wykreślenia w załączniku do ustawy zapisu „wymagane” na danym stanowisku pracy.

Żądamy zmiany zapisu, że kwalifikacje muszą być „wymagane” na danym stanowisku pracy. W praktyce dochodzi do patologicznego wykorzystywania tego zapisu przez niektórych pracodawców. Nie taki był cel ustawy w 2017 r. – zgodnie z jej uzasadnieniem i OSR miał być sygnałem dla pracowników, że podniesienie kwalifikacji zawodowych będzie wiązało się ze wzrostem ich poziomów wynagrodzenia, co w rzeczywistości wciąż nie ma miejsca.

4. Dodania w ustawie zapisu nakładającego na pracodawców obowiązek automatycznego podniesienia wynagrodzenia zasadniczego w przypadku podniesienia kwalifikacji zawodowych.

Oczekujemy wpisania do ustawy zasad i terminu podwyższania wynagrodzenia zasadniczego
w przypadku podniesienia przez pracownika kwalifikacji w trakcie danego roku i zaliczenia go z tego powodu do grupy zawodowej z wyższym współczynnikiem pracy.

5. Wprowadzenie zabezpieczeń ustawowych w zakresie finansowania wzrostów wynagrodzeń dla podmiotów leczniczych

OZZPiP występuje również w obronie uzasadnionych interesów pracodawców. Oczekujemy, aby NFZ jako płatnik był zabezpieczony w planie finansowym lub z wykorzystaniem ewentualnie innych funduszy pozostających w jego dyspozycji do pokrycia pracodawcom pełnych kosztów jakie wymusi od 01.07.2021r. podniesienie wynagrodzeń dla pracowników medycznych i pracowników działalności podstawowej wywołane podniesieniem współczynników pracy oraz nową wartością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej opublikowaną przez GUS za 2020r. na poziomie 5.167,47zł. Zabezpieczenie środków w NFZ musi być trwałe i rozpisane na kolejne lata. Koszty dla pracodawców muszą w swojej kalkulacji uwzględniać również coroczne wzrosty wynagrodzenia minimalnego jakie wynikają z ustawy o minimalnym wynagrodzeniu (w 2021r. to kwota 2.800,-zł. na etat), bowiem pracodawcy w tych grupach również zatrudniają pracowników, którzy nie są zaliczeni do pracowników działalności podstawowej. Ponadto kalkulacja kosztów dla pracodawców musi uwzględniać zapis art. 5 ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych bowiem podwyżka wynagrodzeń zasadniczych dla pracowników medycznych i pracowników działalności podstawowej wymusi presję społeczną pozostałych pracowników nie objętych wprost działaniem załącznika do ustawy.

Dodatkowo oczekujemy wprowadzenia dla pracodawców ustawowych gwarancji ciągłego nieprzerwanego finansowania po 30.06.2021r. podniesionych wynagrodzeń, w tym wynagrodzeń zasadniczych w grupach zawodowych lekarzy, pielęgniarek i położnych oraz ratowników medycznych finansowanych dotąd przez NFZ w ramach wyodrębnionych strumieni środków finansowych, tak aby można było w praktyce zrealizować wprowadzone przez MZ przepisy art. 19-22 ustawy z 27.11.2020 o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych (Dz.U. z 2020r. poz. 2401).

W jakim akcie prawnym pracodawcy będą mieli zapisany gwarantowany wzrost kontraktów pozwalający zrealizować podwyżkę wynagrodzeń i kosztów świadczeń opieki zdrowotnej?

Mimo licznych przykrych doświadczeń w rozmowach z Ministerstwem Zdrowia mieliśmy jeszcze jakąś nadzieję, że dojdzie do refleksji po stronie rządzących i postulaty strony społecznej oraz pracodawców zostaną zrealizowane. Jednakże po analizie propozycji przedstawionej przez Ministerstwo Zdrowia kompletnie lekceważącej naszą grupę zawodową stwierdzamy, że zważywszy na deficyty kadrowe w grupie pielęgniarek i położnych oraz coraz większe obciążenie pracą, pomimo trzeciej fali wzrostu zachorowań na COVID-19, trudno będzie gwarantować oczekiwany przez Ministra Zdrowia spokój społeczny.

Oświadczamy: Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych odrzuca propozycje Ministerstwa Zdrowia.

„Gratulujemy” Panu Ministrowi doprowadzenia w szczycie epidemii do konfliktu z największą ogólnopolską organizacją związkową zrzeszającą pielęgniarki i położne.