Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych po pierwszym czytaniu w Sejmie RP został skierowany do prac w Sejmowej Komisji Zdrowia i Sejmowej Komisji Zdrowia. Już 10 sierpnia pytaliśmy przewodniczących o termin posiedzenia komisji, które pochylą się nad projektem. Nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi i 29 sierpnia powtórzyliśmy pytanie do Tomasza Latosa, przewodniczącego Sejmowej Komisji Zdrowia oraz Andrzeja Kosztowniaka, przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów Publicznych.

Podkreśliliśmy, że projekt jest głosem środowiska pielęgniarek i położnych i jeszcze przed wyborami chcielibyśmy poznać stanowisko Sejmowych Komisji dotyczące projektu, który jest kołem ratunkowym i stwarza realną szansę na przyciągnięcie młodych absolwentów do pracy w zawodzie oraz zatrzymanie osób, czujących się pokrzywdzonymi i dyskryminowanymi i chcącymi z niego odejść.

Mamy nadzieję, iż wkrótce poznamy konkretny termin obrad sejmowych komisji i nie staną się one „zamrażarką” dla tego projektu.

Projekt ten jest głosem środowiska pielęgniarek i położnych i wynika z sytuacji, w jakiej się dziś znalazły pielęgniarki i położne. Konieczne jest zwiększenie ich liczby, bowiem, dzisiaj jest zdecydowanie za mało: w Polsce na 1000 mieszkańców przypada zaledwie 5,1 pielęgniarek. To dużo mniej niż średnia europejska, która wynosi 9. „Znikające pielęgniarki” to niestety fakt. Ze średnią 54 lat jesteśmy także najstarszą grupą wśród zawodów medycznych, co sprawia, że ta statystyka będzie się pogarszać. W 2030 roku, czyli za niespełna 7 lat, aż 65 proc. pielęgniarek i 60 proc. położnych zatrudnionych będzie w wieku uprawniającym do świadczeń emerytalnych. Już dziś blisko aż 1/3 pielęgniarek i położnych pracuje mimo uzyskania wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę.

Oto pisma, które wystosował OZZPiP

28 lipca 2023 r. nasz obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych został skierowany po pierwszym czytaniu do rozpatrzenia przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Zdrowia. Czekamy na wznowienie obrad Sejmu i dalsze prace obu Komisji. Również po zmianie kadencji Sejmu, prace będą się toczyć. Przedstawiamy, na jakim etapie obecnie znajduje się nasz projekt.

Po zmianie kadencji projekt będzie rozpatrywany dalej

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia z dnia 24 czerwca 1999 r.o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli obywatelski projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest w dalszym ciągu rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji bez potrzeby ponownego wniesienia projektu ustawy. W takim przypadku prace nad projektem w nowej kadencji nie zostają zatrzymane, a jedynie zaczynają się od początku. Wówczas Marszałek Sejmu zarządza ponowne drukowanie projektu ustawy oraz doręczenie go posłom, a pierwsze czytanie tego projektu odbywa się nie później niż w terminie 6 miesięcy od daty pierwszego posiedzenia Sejmu nowej kadencji. Obywatelski komitet inicjatywy ustawodawczej nie jest więc zobowiązany w związku z tym do podjęcia żadnych dodatkowych działań.

Opisane wyżej reguły nie dotyczą sytuacji, w której Sejm przyjął ustawę w trzecim czytaniu, wówczas to już jest ustawa a nie projekt. W przypadku, gdy po skierowaniu do rozpatrzenia ustawy przez Senat prace nad ustawą w Senacie nie zostały zakończone przed końcem kadencji  albo Sejm nie rozpatrzył poprawek lub wniosków Senatu, prace nad ustawą nie są mogą być kontynuowane w nowej kadencji. Oznacza to zatem, gdyby komisje rozpatrzyły projekt Komitetu i Sejm przyjął ustawę, a Senat jej nie rozpatrzył, albo nie byłoby możliwości czasowych rozpatrzenia poprawek Senatu w obecnej kadencji, to postępowanie dotyczące projektu zgłoszonego przez Komitet zakończyłoby się mimo przyjęcia ustawy przez Sejm, bez możliwości kontynuowania w kolejnej kadencji. Taki przypadek miał miejsce w III kadencji w odniesieniu do obywatelskiego projektu ustawy o Fundacji Edukacji Narodowej druk nr 2397. Na obecną chwilę taki wariant zakończenia procedury nie grozi obywatelskiemu projektowi złożonemu do Sejmu przez pielęgniarki i położne 23 maja br.

17 sierpnia 2023 r. przedstawiciele OZZPiP spotkali się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich dr hab. Marcinem Wiąckiem. Podczas spotkania omówiliśmy proces poprawy warunków pracy i wzrostu wynagrodzeń dla grupy zawodowej pielęgniarek i położnych, które historycznie sięgały porozumienia z Ministrem Zdrowia prof. Zembalą, czego późniejszym efektem była procedowana ustawa z 2017 roku.

Zapoznaliśmy także Rzecznika Praw Obywatelskich z aktualną sytuacją dotyczącą nierównego traktowania pielęgniarek i położnych w kontekście realizacji ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników podmiotów leczniczych. Podkreśliliśmy, że dyskryminacja w zatrudnieniu, w tym powstałe tzw. kominy płacowe dotyczy szczególnie kadry z największym doświadczeniem zawodowym. Poruszyliśmy również problem nieuznawania kwalifikacji zawodowych i występującej degradacji kadry pielęgniarskiej i położniczej w podmiotach leczniczych, co nie powinno mieć miejsca /być powszechną praktyką/, a dotyczy wyłącznie grupy pielęgniarek i położnych.

W oparciu o powyższe wskazaliśmy pięć przyczyn/zakresów, które generują wnoszenie kolejnych pozwów sądowych, których obecnie w toku jest ok. 3500. Określiliśmy też obszary możliwe do poprawy w zakresie spornego konstruktu ustawy.

W przebiegu dyskusji poruszyliśmy również temat procedowanego przez Sejm obywatelskiego projektu zmian przepisów do ustawy, w tym oczekiwania na stanowisko Rady Ministrów w sprawie.

Kończąc spotkanie dr hab. Marcin Wiącek zobowiązał się do udzielenia pomocy w zakresie kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich w kwestii poprawy warunków pracy pielęgniarek i położnych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się również z prośbą o przekazanie wyrazów szacunku i uznania dla całego środowiska pielęgniarek i położnych oraz dla osób zaangażowanych, działających na rzecz poprawy warunków pracy i płacy.

 

W spotkaniu, które odbyło się w biurze RPO uczestniczyli ponadto Dyrektor Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego Anna Szałek i zastępca Dyrektora Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Łukasz Kosiedowski. Stronę związkową reprezentowali Przewodnicząca OZZPiP Krystyna Ptok, Wiceprzewodnicząca OZZPiP Zofia Czyż, sekretarz OZZPiP Jolanta Januszczak oraz mec. Grzegorz Wróbel.

Z dniem 5 września br. wchodzi w życie rozporządzenie ministra zdrowia, które zmienia przepisy w zakresie wymaganych kwalifikacji na stanowisku pielęgniarki oddziałowej oraz jej zastępcy.

Zgodnie z nowym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2023 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami pielęgniarką oddziałową oraz jej zastępcą będą mogły stać się tylko o tylko z tytułem magistra i specjalisty.

Stanowisko
pielęgniarka oddziałowa, zastępca pielęgniarki oddziałowej
Wymagane kwalifikacje
tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
Liczba lat pracy w zawodzie
5 lat w podmiocie leczniczym udzielającym całodobowo świadczeń zdrowotnych

Kwalifikacje wymagane opisane w załączniku wyżej wspomnianego rozporządzenia stają się kwalifikacjami obligatoryjnymi na danych stanowiskach pracy.

Rozporządzenie przewiduje, że pracownik zatrudniony przed dniem wejścia w życie rozporządzenia w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, nieposiadający wymaganych kwalifikacji, może być zatrudniony na dotychczasowym stanowisku lub stanowisku równorzędnym, jeżeli był zatrudniony na tym stanowisku zgodnie z dotychczasowymi przepisami.

Część pracodawców zatrudnia obecnie na stanowiskach pielęgniarek oddziałowych lub zastępcy pielęgniarki oddziałowej pielęgniarki, które faktycznie posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa oraz specjalizację, ale odmawiają im zaliczenia ich do 2 grupy zawodowej w rozumieniu załącznika do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych twierdząc, że oni na tych stanowiskach wymagają tylko np. średniego wykształcenia medycznego w zawodzie pielęgniarki i kursu kwalifikacyjnego. W konsekwencji taki Pracodawca płaci tym pielęgniarkom wynagrodzenie według 6 grupy zawodowej, a nie według 2 grupy zawodowej.

W związku z powyższymi zmianami OZZPIP zwrócił się do Ministra Zdrowia z pytaniami:

  • jaki jest związek w/w rozporządzenia u pracodawców będących podmiotami leczniczymi i nie będących przedsiębiorcami, a wymogami ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych?
  • czy po wejściu w życie przepisów w/w rozporządzenia pracodawca będzie zobowiązany automatycznie dostosować grupę zawodową pracownika na stanowisku pielęgniarki oddziałowej lub zastępcy pielęgniarki oddziałowej do faktycznie posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych?
  • czy w takiej sytuacji tj. po wejściu w życie nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia taka dyskryminacja zawodowa nie będzie już możliwa?
  • Z jaką datą Pracodawca ma w takim przypadku dokonać zmiany warunków umowy o pracę, przenieść pracownika do grupy zawodowej 2 i wypłacać wyższe wynagrodzenie? Czy ma to zrobić najpóźniej z dniem 5 września 2023r. i w trakcie miesiąca września podnieść wynagrodzenie zasadnicze? Czy takie postępowanie będzie uznane za prawidłowe?

Z niecierpliwością oczekujemy na odpowiedzi na kluczowe pytania.

Link do nowego rozporządzenia znajduje się tutaj

Poniżej załączamy nasz list: