Po zapoznaniu się z przekazanymi do konsultacji społecznych projektami zmian rozporządzeń w imieniu Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie wnoszę o rozważenie konieczności rozwiązania jeszcze niżej wymienionych problemów.
Projektowane zmiany nie rozwiązują jednej bardzo ważnej kwestii – pominięcia w podwyżce wynagrodzeń pielęgniarek i położnych zatrudnionych u podwykonawców świadczeń opieki zdrowotnej. W zestawieniu ze skalą działania programu może wydawać się, że problem jest marginalny i dotyczy niewielkiej grupy osób, jednak jego rozwiązanie powinno nastąpić z inicjatywy Ministra Zdrowia choćby po to, aby zapewnić stabilność wykonywania świadczeń opieki zdrowotnej.
Od 2012r. w trzech województwach (mazowieckie, śląskie i małopolskie) obowiązuje pilotażowy program centralizacji działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. W poszczególnych województwach utworzono po kilka rejonów operacyjnych PRM, a NFZ kontraktuje świadczenia tylko i wyłącznie w ramach danego rejonu z jednym wybranym świadczeniodawcą. Dopiero ten świadczeniodawca zawiera dalsze umowy na podwykonawstwo z innymi podmiotami leczniczymi w celu zabezpieczenia potrzeb ludności na danym obszarze. W konsekwencji doszło do dziwnej sytuacji. Pielęgniarki pracujące w PRM u świadczeniodawcy mającym kontrakt z NFZ otrzymują wzrosty wynagrodzeń, natomiast pielęgniarki zatrudnione do realizacji tych samych świadczeń PRM u podwykonawcy już nie. Sytuacja jest bardzo niesprawiedliwa społecznie, bowiem podwykonawcami świadczeń PRM są najczęściej szpitale powiatowe, które same również mają własne kontrakty z NFZ tylko na inne rodzaje świadczeń opieki zdrowotnej. W tych warunkach w jednym szpitalu pielęgniarki na oddziałach szpitalnych otrzymują wzrosty wynagrodzeń, ale te które pracują w systemie PRM realizowanym jako podwykonawca takich wzrostów nie otrzymują.
Podobny problem dotyczy również niewielkiej części pielęgniarek i położnych zatrudnionych u podwykonawców części świadczeń medycznych innego rodzaju niż PRM.
Rozwiązanie tej kwestii nie wymaga przekazania jakichś znaczących dodatkowych nakładów finansowych, tym bardziej że środki te są powinny być zabezpieczone w NFZ (w trakcie rozmów z Ministerstwem Zdrowia przekazane nam zostały informacje o zabezpieczeniu znacząco wyższych środków na realizację podwyżek niż kwoty rzeczywiście zapisane w OSR uzasadnienia projektu rozporządzenia). Kwestia ta w ocenie Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych powinna być rozwiązana jednak systemowo, a nie pozostawiona do uregulowania przez rynek pracy. Jeżeli pielęgniarki i położne zatrudnione u podwykonawców świadczeń medycznych nie otrzymają obecnie gwarancji wzrostu wynagrodzeń zasadniczych w kwotach identycznych jak w porozumieniu z dnia 09.07.2018r. to mogą masowo porzucać pracę i przechodzić do zatrudnienia w innych podmiotach leczniczych, które zagwarantują im podwyżkę wynagrodzeń. Może to doprowadzić do rozchwiania systemu świadczeń medycznych, co będzie bardzo niebezpieczne dla części pacjentów w niektórych obszarach kraju.
Mając powyższe na uwadze proponujemy dokonać zmiany treści § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14.10.2015r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i zobowiązanie świadczeniodawców posiadających umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej do przekazywania oprócz informacji o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących u tego świadczeniodawcy zawód pielęgniarki lub położnej i realizujących świadczenia opieki zdrowotnej także dodatkowo informacji o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących zawód pielęgniarki i położnej oraz realizujących świadczenia opieki zdrowotnej także u podwykonawcy.
Zgodnie z Zarządzeniem nr 18/2017/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 14.03.2017r., gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy z NFZ dopuszczone jest zlecanie podwykonawcom udzielania świadczeń opieki zdrowotnej świadczeniodawca ubiegający się o kontrakt ma prawo w formularzu ofertowym ująć wykaz podwykonawców z informacją o zawartych umowach podwykonawstwa (§ 10 ust. 4 pkt. 2 Zarządzenia). Ponadto świadczeniodawca ubiegający się o kontrakt z NFZ jest również zobowiązany do przedłożenia wraz z ofertą wykazu personelu wraz z opisem kompetencji. Oferent obowiązany jest na wezwanie komisji prowadzącej postępowanie udokumentować gotowość udzielania świadczeń od pierwszego dnia obowiązywania umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez każdą z osób wymienionych w wykazie. Dokumentem potwierdzającym gotowość udzielania świadczeń jest zawarta z oferentem lub podwykonawcą umowa cywilnoprawna, w szczególności umowa o pracę lub pisemne zobowiązanie do zawarcia jednej z ww. umów (§ 10 ust. 4 pkt. 3 Zarządzenia). Oferta musi zawierać dokładny wykaz miejsc udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z danymi identyfikacyjnymi obejmującymi również miejsca udzielania świadczeń przez podwykonawców (§ 10 ust. 4 pkt. 5 Zarządzenia).
Dodatkowo składana w formie pisemnej oferta – w przypadku gdy jest dopuszczone przez NFZ zlecanie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej podwykonawcom – powinna zawierać kopię zawartej umowy z podwykonawcą (bez postanowień określających finansowanie) albo zobowiązanie podwykonawcy do zawarcia umowy z oferentem, zawierające zastrzeżenie o prawie Funduszu do przeprowadzenia kontroli na zasadach określonych w ustawie, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z dyrektorem oddziału NFZ (§ 14 ust. 1 pkt. 7) Zarządzenia).
Reasumując zatem dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ w każdym przypadku kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej z udziałem podwykonawców zna dokładnie :
– dane identyfikacyjne podwykonawcy,
– zna treść umowy zawartej z podwykonawcą,
– posiada szczegółowy wykaz personelu pielęgniarek i położnych wraz z opisem kompetencji zatrudnionych u podwykonawcy,
– ma informację o gwarancji w/w personelu do natychmiastowej gotowości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej od pierwszego dnia obowiązywania umowy,
– posiada dokładny wykaz miejsc udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez pielęgniarki
i położne zatrudnione u podwykonawcy oraz
– co najważniejsze ma gwarancję prawa przeprowadzenia bezpośredniej kontroli podwykonawcy na zasadach określonych w art. 64 ust. 1 ustawy z 27-08-2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2017r. poz. 1938 z póź. zm.).
W tych warunkach w naszym przekonaniu nie ma żadnych przeszkód prawnych, aby środki publiczne mogły być również przekazywane za pośrednictwem świadczeniodawców do podwykonawców z przeznaczeniem na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne zatrudnione u podwykonawców. Na podstawie przekazanej liczby pielęgniarek i położnych, w tym pielęgniarek i położnych zatrudnionych u podwykonawcy dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ będzie zobowiązany do przygotowania zmiany umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i na jej podstawie przekaże środki na wzrosty wynagrodzeń pielęgniarek i położnych u świadczeniodawcy oraz dodatkowo ze zobowiązaniem do przekazania części tych środków do podwykonawcy. NFZ zawsze będzie mógł przeprowadzić kontrolę bezpośrednio u podwykonawcy na podstawie art. 64 w/w ustawy w celu sprawdzenia czy środki zostały wypłacone pielęgniarkom i położnym przez podwykonawcę zgodnie z przeznaczeniem.
Wnosimy również o rozważenie możliwości zwiększenia w rozporządzeniu częstotliwości przekazywania przez świadczeniodawców do NFZ informacji o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących zawód u danego świadczeniodawcy i podwykonawcy np. do czterech razy w roku. Było by to celowe, z uwagi na możliwość częstszego aktualizowania list o osoby kończące kształcenie i wchodzące do wykonywania zawodu, a także o osoby, które zdecydują się odnowić prawo do wykonywania zawodu. Byłby to jeden z elementów umożliwiających zwiększenie liczby osób faktycznie zatrudnionych w podmiotach leczniczych w zawodzie pielęgniarki i położnej.
Za Zarząd
Przewodnicząca
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych
/-/ Krystyna Ptok