OBOWIĄZEK SZCZEPIEŃ PRZECIWKO COVID-19:
Komunikat OZZPiP – 01.03.2022
Warszawa, dnia 01.03.2022 r.
KOMUNIKAT
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych
dotyczący wejścia w życie obowiązku szczepień przeciwko COVID-19
W związku z wejściem w życie z dniem dzisiejszym obowiązku szczepień przeciwko COVID-19, obejmującego m.in. pielęgniarki i położne, wprowadzonego rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22-12-2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2021r. poz. 2398) przedstawiam poniżej informacje dotyczące obecnego stanu prawnego w tym zakresie.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia zostało wprowadzone z pominięciem konsultacji społecznych. Nie ulega wątpliwości, że zamiast skupić swoje działania na zapewnieniu sprawnego i spokojnego działania ochrony zdrowia w okresie pandemii Ministerstwo Zdrowia tym rozporządzeniem wprowadziło chaos prawny i wywołało niepotrzebne konflikty pomiędzy pracodawcami i pracownikami podmiotów leczniczych. Czy na pewno o to chodziło kierownictwu Ministerstwa Zdrowia?
Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych po dogłębnej analizie tego aktu prawnego dwukrotnie, tj. 13-01-2022 i 02-02-2022 występował do Ministerstwa Zdrowia ze szczegółowymi pytaniami dotyczącymi wprowadzonych regulacji. Pytania Związku i odpowiedzi Ministra zostały zamieszczone na stronie i internetowej Związku i przesłane do organizacji związkowych.
Większość wątpliwości i pytań skierowanych do Ministerstwa Zdrowia pozostała bez wiążących odpowiedzi. Zaniechanie przez Sejm prac nad tzw. ustawą Hoca oraz odrzucenie ustawy o powszechnym testowaniu (druk 1981) spowodowało brak regulacji ustawowych na których miało opierać się rozporządzenie obowiązku szczepień przeciwko COVID-19.
Linki:
Pytania OZZPiP do MZ z 13-01-2022:
Odpowiedzi MZ z 25-01-2022:
Pytania OZZPiP do MZ z 02-02-2022:
Pismo MZ z 11-02-2022:
- Próbą wyjścia z tej zagmatwanej sytuacji było opublikowanie 21-02-2022 na stronie Ministerstwa Zdrowia informacji zatytułowanej: „Obowiązek szczepień służb medycznych”. W informacji tej Ministerstwo Zdrowia wskazuje zapisy kodeksu pracy jako podstawę do żądania przez pracodawcę od pracownika stosownego oświadczenia o realizacji obowiązku poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19. Ministerstwo stwierdza, że brak poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19 może uzasadniać wprowadzenie przez pracodawcę zmian w organizacji pracy pracownika, a nawet może uzasadniać rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy z pracownikiem, który nie poddał się takiemu szczepieniu. Jednocześnie Ministerstwo Zdrowia zaznacza, że działania w tym zakresie winny być podejmowane w taki sposób, by nie narazić pracodawcy na zarzut niedozwolonej dyskryminacji.
Link:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/obowiazek-szczepienia-sluzb-medycznych
- Głosy prawników w zakresie egzekwowania obowiązku szczepień COVID-19 wobec pracowników podmiotów leczniczych są podzielone. Nie można jednoznacznie przesądzić, jakie konsekwencje prawne nie poddania się obowiązkowi szczepień poniesie pracownik. Jednocześnie wciąż istnieje wiele wątpliwości w zakresie egzekwowania tego obowiązku przez pracodawców.
Przy skrajnie rygorystycznym podejściu pracodawcy niepoddanie się przez pracownika obowiązkowemu szczepieniu lub odmowa złożenia w tym zakresie oświadczenia o zaszczepieniu może skutkować rozwiązaniem stosunku pracy lub zerwaniem kontraktu – pierwsze sygnały o takich działaniach już dzisiaj otrzymujemy!
Jeżeli dojdzie do rozstrzygania powstałych na tym tle sporów na drodze sądowej to możliwa jest sytuacja przyznania racji niezaszczepionemu pracownikowi. Może się tak stać, gdy sąd stwierdzi, że prawa pracownicze nie mogą być określone lub ograniczone w drodze rozporządzenia, lecz jedynie w akcie wyższej rangi, czyli w ustawie. Jednak równie możliwe jest inne rozstrzygnięcie, gdy sąd będzie jednak brał pod uwagę zagrożenie epidemiczne i kierował się nie ochroną praw pracowniczych, ale ważnym interesem publicznym.
Nie jest też sprawą jasną, kto w ostateczności poniesie konsekwencje finansowe, gdy pracownik w sądzie uzyska korzystne dla siebie rozstrzygnięcie sporu.
Link:
- Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Pielęgniarek i Położnych odniósł się do problemu odpowiedzialności pielęgniarek i położnych w przypadku niedopełnienia obowiązku zaszczepienia się przeciwko COVID-19 w swoim Stanowisku z dnia 7-02-2022 r. W konkluzji Stanowiska Rzecznik stwierdził:
Jeden i ten sam czyn, polegający na naruszeniu obowiązku poddania się szczepieniu ochronnemu przeciwko COVID-19 i związanej z tym odpowiedzialności ponoszonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, nie może być zarazem źródłem odpowiedzialności zawodowej ponoszonej przez pielęgniarki i położne na podstawie przepisów ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych.
Link:
- Te wszystkie wątpliwości spowodowały skierowanie do Ministra Zdrowia stanowiska wypracowanego przez stronę pracowników i stronę pracodawców doraźnego Zespołu problemowego ds. ochrony zdrowia RDS w sprawie oceny praktycznego wdrożenia rozporządzenia regulującego obowiązek szczepień przeciw COVID– 19 wraz z wnioskiem o znowelizowanie rozporządzenia zgodnie z przesłanym stanowiskiem. Niestety do dzisiejszego dnia Ministerstwo Zdrowia nie podjęło w tym zakresie żadnych działań, ani nie znowelizowało w/w Rozporzadzenia.
Link:
W związku opisanym powyżej chaosem prawnym i dużą dowolnością interpretacji zapisów rozporządzenia wprowadzającego obowiązek szczepień przeciwko COVID-19 nie można wykluczyć przypadków podejmowania przez pracodawców w stosunku do niezaszczepionych pracownikowi będących członkami OZZPiP działań zmierzających do rozwiązania zawartych z nimi umów o pracę.
W takim wypadku doręczenie oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę – w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony – musi być uprzednio skonsultowane z reprezentującą pracownika zakładową organizacją OZZPiP, która powinna przedstawić w tej sprawie swoją opinię do pracodawcy.
Przed upływem okresu konsultacji pracodawca nie może doręczyć pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, zatem proszę pozostawać w bieżącym kontakcie z reprezentującymi Was jako członków organizacjami OZZPiP.
Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony nie może również zostać doręczone w okresie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.
(-) Krystyna Ptok
Przewodnicząca OZZPiP
