W dniu 13.02.2020 r. odbyło się spotkanie Zespołu Parlamentarnego ds. szpitali powiatowych. Tematem spotkania była sytuacja szpitali powiatowych po wprowadzeniu tzw. sieci szpitali – systemu podstawowego zabezpieczenia szpitalnego.

Ze strony Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych w posiedzeniu uczestniczyły:

– Krystyna Ptok, Przewodnicząca Związku

– Bernarda Machniak, Członek Zarządu Krajowego, Przewodnicząca Regionu Lubelskiego

– Grażyna Gaj, Członek Zarządu Krajowego, Przewodnicząca Regionu Małopolskiego

– Anna Wojda, Przewodnicząca Zakładowej Organizacji Związkowej przy Szpitalu Powiatowym w Biłgoraju (w likwidacji)

– Małgorzata Sawicka, Przewodnicząca Zakładowej Organizacji Związkowej przy Szpitalu Powiatowym w Sanoku (Szpital ostatnio zagrożony brakiem wynagrodzeń)

Obecni na posiedzeniu Zespołu starostowie i dyrektorzy szpitali poddali ostrej krytyce 2 lata funkcjonowania sieci. Podkreślili, że wynagrodzenia w szpitalach powiatowych stanowią 80% kosztów. Ponadto krytykowano podpisane na szczeblu krajowym porozumienia z poszczególnymi grupami zawodowymi, jak również fakt wzrostu płacy minimalnej w kraju bez zabezpieczenia środków dla pracodawców i organów założycielskich. W sieci nie płaci się nadwykonań. Podkreślano, że wszystkie grupy zawodowe oczekują na podwyżki, a ponadto normy zatrudnienia prowadzą do redukcji łózek.

Nasze Przedstawicielki podkreśliły zbyt niskie finansowanie świadczeń w stosunku do sytuacji demograficznej w państwie, słabo rozwijająca się opiekę długoterminową w stosunku do potrzeb starzejącego się społeczeństwa. Przytoczyłyśmy badania, których wyniki wskazują na to, że szpitale, w których jest właściwie zapewniona obsada pielęgniarska, oszczędzają 14% swoich środków dzięki brakom zdarzeń niepożądanych, powikłań i w ich konsekwencjach spraw sądowych. Podkreśliłyśmy, że pomimo świetnego wyposażenia sprzętowego szpitali, pracownicy są wciąż niezadowoleni z warunków pracy i wynagradzania, właśnie m.in. przez nierespektowanie norm zatrudnienia, czasu pracy. Podwyżki przyznane pielęgniarkom i położnym na mocy rozporządzeń Ministra Zembali i Ministra Szumowskiego zwiększyły zainteresowanie zawodem wśród młodych ludzi a także utrzymują zainteresowanie dalszym wykonywaniem zawodu w kraju.

Tematem posiedzenia było rozpatrzenie informacji wdrożenia programu pilotażowego w Centrach Zdrowia Psychicznego. Temat przedstawiali Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Zbigniew Król i Prezes NFZ Andrzej Jacyna.

Wiceminister przedstawił trzy obszary Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego tj.:

  • psychiatrię dorosłych
  • psychiatrię dzieci i młodzieży
  • psychiatrię uzależnień

Celem programu pilotażowego jest wdrożenie modelu środowiskowego opieki psychiatrycznej w Polsce. Program finansowany jest ze środków NFZ. Do pilotażu przystąpiło 29 jednostek tzw. Centra Zdrowia Psychicznego. Przedstawiciel MZ mówił o transformacji leczenia pacjenta z zaburzeniami psychicznymi, możliwej dzięki wdrożeniu tego pilotażu. W skład Centrum Zdrowia Psychicznego wchodzi: izba przyjęć, poradnia, oddział dzienny, oddział stacjonarny i wyjazdowa opieka środowiska. Zdaniem Ministra pacjenci zgłaszający się w kryzysie psychicznym do punku zgłoszeniowego otrzymają plan leczenia dostosowany do jego potrzeb.

Prezes NFZ poinformował, że do końca roku na pilotaż przeznaczono 40 mln zł. System płatności będzie zryczałtowany, czyli przeznaczona będzie jedna kwota pieniędzy na wszystkie świadczenia. Podmiot zobowiązuje się objąć wydzieloną populację opieką psychiatryczną. Część świadczeniodawców nie jest jeszcze na to gotowa, głównie placówki ambulatoryjne i podmioty prywatne.

Dyrektor Biura pilotażu dr Marek Balicki poinformował, że przy wyborze placówek kierowano się tym, żeby Centra powstały w każdym województwie, dzielnicach dużych miast i na terenach wiejskich.

Pilotaż będzie trwał trzy lata, a po tym okresie powstanie więcej Centr. W Centrum będzie działać czynny przez 5 dni w tygodniu punkt zgłoszeniowo – koordynacyjny, w którym pacjent otrzyma plan leczenia, a w przypadku pilnym zostanie udzielona mu pomoc. Centra mają możliwość zatrudnienia asystentów zdrowienia czyli osób, które doświadczyły kryzysu zdrowia psychicznego i wyszły z niego, a po odpowiednim przeszkoleniu mogą być wsparciem dla innych chorych.

Obecni na posiedzeniu przedstawiciele środowisk i organizacji związanych z tematyką zdrowia psychicznego zadawali liczne pytania, przede o punkt zgłoszeniowo – koordynujący, warunki finansowania i umowy z NFZ.

Na moje pierwsze pytanie, skierowane do Wiceministra Zdrowia, dotyczące policzenia liczby pielęgniarek, które będą potrzebne w 29 Centrach i czy liczba ta została wyjęta ona z ogólnej liczby pielęgniarek psychiatrycznych nie odpowiedziano, zostałam natomiast upomniana przez przewodniczącą Podkomisji, że to nie jest tematem posiedzenia, Zwróciłam uwagę, że skoro pilotaż już ruszył, a jednocześnie w Ministerstwie Zdrowia trwają rozmowy o wskaźnikach zatrudnienia pielęgniarek – również w opiece psychiatrycznej – jest to istotna sprawa i należy to przeliczyć.

Moje drugie pytanie dotyczyło wliczenia asystenta zdrowienia do wskaźnika zatrudnienia osób w Centrum. Dr Balicki odpowiedział, że nie.

Na koniec poinformowano, że pilotaż to duże wyzwanie i trudno będzie zmienić mentalność zarówno pacjentów, jak i personelu, dlatego należy prowadzić intensywną, zakrojoną na szeroką skalę kampanię na rzecz pilotażu. Niezbędna jest współpraca i wzajemna pomoc Ministerstw i wszystkich podmiotów zaangażowanych w działanie pilotażu.

 

Danuta Bazylewicz
Członek Prezydium OZZPiP
Ekspert ds. psychiatrii