Trudno nam wierzyć w dobre intencje, kiedy nie widzimy aktywnych działań, dialog jest pozorowany, a ustalenia nie są realizowane – czytam w wydanym 5 sierpnia br. Stanowisku Zarządu Krajowego  Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych.

W związku ze spotkaniem, które odbyło się w dniu 30 lipca br. z przedstawicielami Ministra Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia na temat przyszłych kierunków rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce  Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych wydał stanowisko, w którym pisze o pogłębiających się obawach związanych z funkcjonowaniem zawodu pielęgniarki i położnej w Polsce.

Przedstawiciele związku wskazują, iż nie otrzymali jasnej informacji na temat wprowadzania norm zatrudnienia, m.in. w psychiatrii. Koncepcja, którą przekazano na spotkaniu przewiduje, że normy mają być liczone wspólnie dla wszystkich zawodów medycznych. To rodzi obawy środowiska, że nie tylko nie zostaną utrzymane dzisiaj obowiązujące normy zatrudnienia dla pielęgniarek i położnych, ale że mogą być one rewidowane i ograniczane na rzecz innych zawodów. „Już dzisiaj mierzymy się z kryzysem braku pielęgniarek w wielu podmiotach i oddziałach szpitalnych. Pielęgniarki będą ponosiły odpowiedzialność za realizację swoich kompetencji, których niestety nie będą w stanie realizować ze względów czasowych i fizycznych. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której kryzys ten będzie się jeszcze pogłębiał.” – napisali w stanowisku skierowanym także do Minister Zdrowia przedstawiciele OZZPIP.  

Kolejny poruszony problem do brak określenia kompetencji pielęgniarek i położnych: „Otrzymaliśmy zapewnienie, że dokument będzie gotowy w ciągu dwóch miesięcy. Biorąc pod uwagę, iż w Polsce nie jest realizowana „Polityka Wieloletnia Państwa na Rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”  oraz porozumienie z Ministrem Zdrowia dnia 9 lipca 2018 roku i nie ma wizji rozwoju pielęgniarstwa, a podejmowane działania są chaotyczne, nieprzemyślane, często ze skutkiem pogłębiającego się dyskryminowania i marginalizacji pielęgniarek i położnych, mamy obawy o ostateczny kształt dokumentu.” – czytamy w Stanowisku.

Zarząd wskazuje, iż wciąż nie otrzymał odpowiedzi na pytania związane z koniecznością spłaszczenia różnic płacowych między grupami, w których znajdują się pielęgniarki i położne oraz nie rozpoczęto wciąż prac nad urlopem zdrowotnym dla pielęgniarek i położnych, mimo publicznych zapowiedzi oraz wbrew ustaleniom ze spotkań z przedstawicielami Ministra Zdrowia. Przypominamy, iż średnia życia pielęgniarki to  62 lata i umierają one 20 lat wcześniej niż średnio kobiety w Polsce (średnia wieku w 2024 to 82,4 lata).

Pielęgniarki i Położne wnoszą o podjęcia działań zgodnych z obowiązującymi aktami prawnymi, w tym w szczególności określonymi  w „Polityce Wieloletniej Państwa na Rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”  oraz porozumieniu z Ministrem Zdrowia dnia 9 lipca 2018 roku. Zwiększenie liczby studentów nie poprawiło zabezpieczenia w kadry pielęgniarskie i kryzys kadrowy będzie się pogłębiał. Wskazują także, iż dalsze rozmowy muszą być kontynuowane pod warunkiem udziału ministra zdrowia, który potwierdzi i określi kluczowe kierunki.

„Domagamy się respektowania prawa przez państwo polskie i realizacji obowiązujących aktów prawnych, tj. Polityki Wieloletniej Państwa na Rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”  oraz porozumienia z Ministrem Zdrowia dnia 9 lipca 2018 roku oraz podjęcia realnych, merytorycznych działań. Nie zgadzamy się na sprowadzenie wszystkich problemów wyłącznie do wymiaru finansowego. Konieczne jest całościowe podejście do sytuacji, w tym oszacowanie skutków braku odpowiednich działań. Niepodejmowanie decyzji politycznych będzie skutkowało problemami społecznymi w perspektywie wieloletniej. Jeśli nie zostaną podjęte konkretne działania, to politycy muszą mieć odwagę i ogłosić, że konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia nie będzie realizowane.

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych po nadzwyczajnym posiedzeniu zobowiązuje Ministra Zdrowia, Premiera i Rząd oraz Parlament RP do zintensyfikowania działań, które wpłyną na przyśpieszenie prawdziwie korzystnych dla publicznej ochrony zdrowia zmian.” – podsumowują stanowisko pielęgniarki i położne.

Stanowisko Zarządu Krajowego  Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych z dnia 5 sierpnia 2024 r.

Przedstawiciele dwóch największych organizacji skupiających środowisko pielęgniarek i położnych, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych oraz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych spotkali się z przedstawicielami Ministra Zdrowia oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Ministra Zdrowia reprezentował Jerzy Szafranowicz, Podsekretarz Stanu. Narodowy Fundusz Zdrowia Marek Augustyn, zastępca prezesa.

Spotkanie zostało zorganizowane w odpowiedzi na pismo obu organizacji z dnia 11 lipca br. do Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny, która nie uczestniczyła w spotkaniu. Głównym celem było podsumowanie realizacji obowiązującej „Polityki Wieloletniej Państwa na Rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce” oraz porozumienia z Ministrem Zdrowia dnia 9 lipca 2018 roku.

Niestety oba dokumenty nie są realizowane. Nie otrzymaliśmy także jasnej informacji czy dokumenty będą dalej obowiązywały. Mamy obawy, iż porozumienie zostanie wypowiedziane, a „Polityka” zostanie martwym aktem.

W odpowiedzi na pytanie związane z realizacją porozumienia z 2018 roku w zakresie norm zatrudnienia otrzymaliśmy zaskakującą informację. Dyrektor Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia poinformował o nowym podejściu do wypracowania norm zatrudnienia: mają one zostać przygotowane dla wszystkich zawodów wspólnie. Budzi to nasze duże zdziwienie. Przede wszystkim ze względu na czas, jaki jest potrzebny na wykonanie tego zadania, a także na możliwość obniżenia aktualnie obowiązujących norm zatrudnienia dla pielęgniarek i położnych i włączania w realizację naszych kompetencji innych zawodów. Wg nas w pierwszej kolejności należy usystematyzować i opisać kompetencje wszystkich zawodów. Nasze pytanie, o których zawodach medycznych mowa, czy ta propozycja bierze pod uwagę 23 zawody czy tylko wybrane, pozostało bez jasnej odpowiedzi. Wiemy, że tak skonstruowane prace to projekt wieloletni. Obecne działania urzędników są próbą ugrania czasu, a nie rozwiązania problemów z niewystraczającą liczbą pielęgniarek. Dodatkowo podkreśliliśmy fakt, że samo obowiązywanie norm to zdecydowanie za mało. Konieczny jest system ich realnej kontroli. 

Upomnieliśmy się także o wielokrotnie obiecywany katalog kwalifikacji i kompetencji pielęgniarek i położnych dla poszczególnych poziomów kształcenia, który stanowić będzie podstawę do zaszeregowania do grup z ustawy o wynagrodzeniach. Otrzymaliśmy zapewnienie, że w ciągu najbliższych miesięcy zostaną przedstawione projekty aktów prawnych. 

W trakcie spotkania omówiono temat kształcenia przed i po dyplomowego. Wspólnym wnioskiem jest konstatacją, iż wzrastająca liczba studentów nie przekłada się na wzrost osób podejmujących pracę w zawodzie w publicznym systemie ochrony zdrowia.

W najbliższych miesiącach zintensyfikujemy aktywność i nacisk na decydentów związany z podjęciem działań zmierzających do realizacji „Polityki” oraz porozumienia. Zgodnie z deklaracją wiceministra Szafranowicza spotkanie w Ministerstwie Zdrowia ma być kontynuowane. Mamy nadzieję, że kolejne spotkanie odbędzie się w obecności Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny, która zgodnie ze swoimi publicznymi deklaracjami podejmie działania zmierzające do rozszerzania kompetencji oraz określenia rozwoju ścieżki zawodowej oraz uznania posiadanych kwalifikacji. Mamy wrażenie, że Minister Zdrowia wciąż nie docenia wagi tematu i wiele z toczących się rozmów to próba zyskiwania czasu i rozmywania problemów, na co nie ma zgody środowiska pielęgniarek i położnych.